یک تجربه
فردی می گفت در منزل برنامه و جدولی مکتوب با درج تاریخ درست کرده ام و برای این که در دسترس باشد به دیوار نصب کرده ام تا با فرزندم بازی کنم و خود او را مسئول کرده ام که سر وقت تذکر بدهد.
نکته تربیتی:
گاهی به او می گفتم با هم نماز بخوانیم با کراهت همراهی می کرد، همین که من همراه او شدم بدون تذکر او هم همراه می شود در نماز.
بله ما آن قدر که می گوییم و تذکر می دهیم اگر به فکر عمل و کار و همراهی بودیم موفق تر بودیم.
(شیوه تربیتی امام خمینی بیشتر عملی و غیرکلامی بوده تا کلامی برعکس ما)
فعالیت هایی که کودک به عنوان بازی انجام می دهد، در پرورش نیروی بدنی و حواس او تأثیر فراوان دارند. کودک می پرد، می دود، از پله ها بالا و پایین می رود، لی لی می کند، خم و راست می شود، می نشیند و برمی خیزد، دوچرخه سواری می کند، توپ بازی و طناب بازی می کند و … در همه این فعالیت ها عضلات و اندام های مختلف خود را به کار می گیرد و موجبات تقویت آنها را فراهم می سازد.
معمولاً کودکان سالم از انرژی زیادی برخوردار هستند که به وسیله بازی آن را مصرف می کنند. اگر انرژی های اضافی کودک از طریق صحیح (بازی) به مصرف نرسد و به حالت سرکوب شده در جسم کودک ذخیره شود، موجب ناآرامی، عصبانیت، بدخلقی و پرخاشگری او می شود.
شخصیت كودك در ضمن بازی شكل می گیرد، دگرگونیهای زیادی در روحیات و خلقیات او روی می دهد و همه اینها تكامل و پیشرفت را برای كودك مهیا می كند.
در میان انواع بازی، بازیهای ابتكاری كه آفریدهِ خود كودكان هستند، اهمیت ویژهای دارند؛ زیرا به شخصیت كودك شكل می دهند و وسیله خوبی برای تربیت او محسوب می شوند.
گرچه مفهوم «بازی» مدتهاست كه استفاده می شود، اما هنوز تعریفی از آن ارائه نشده كه مورد قبول همه باشد. كودكان در بازی نقشآفرینی می كنند؛ مثلاً پلیس می شوند و یا مهمان بازی می كنند.
به علاوه، آنها از شیوههای عمومی بازی پیروی می كنند. به این معنا كه كودك بازی را از دست زدن به وسایل اطراف خود شروع می كند و با رشد سنی، به بازیهای پیچیدهتری می پردازد.
همین كه كودك به نحوی بازی با اشیا را شروع كرد، واكنش او نسبت به كودكان دیگر تغییر می كند. گفته می شود بازی رشد هوشی كودك را افزایش می دهد و كودكان فاقد اسباب بازی از لحاظ شناختی از همسالان خود عقب ترند.
بازی راه را برای دوستی و مراوده میان كودكان همسال می گشاید و كودك كمكم خود را عضوی از یك جمع احساس می كند و به ارزیابی منصفانه رفتار و كردار خویش و همبازیهایش می پردازد. در حین بازی، شخصیت كودك به سوی اتحاد و همكاری با همبازیها شكل می گیرد و شور و شوق و احساس مسئولیت در او به وجود می آید.
در جریان بازی، نیروهای مختلف كودك از قبیلحافظه ، دقت و چالاكی پرورش می یابد. همچنین بازی پرورش عقلی كودك را موجب می شود. به علاوه، كودك به هنگام بازی می آموزد كه چگونه در مقابل ناكامی و شكست ایستادگی واعتماد به نفس خود را حفظ كند.
به بازي کـــودکان اهميت دهيم، زيرا زندگي آنها در بازي،شکل واقعي به خود مي گيرد.
تلاش کنيم تا بازيهاي کودکان متناسب با فرهنگ وارزشهاي خانواده باشد.
با دقت در تفکرات خلاق و پويايي کودکان در حال بازيمي توانيم با چگونگي شخصيت آنها بيشتر آشنا شويم
در بازي کودکان دخالت نکنيم اما راهنما و کمک کننده خوبي باشيم.
با توجه به روحيه ي کنجکاو کودک، به گونه اياو را راهنمايي کنيم که به تفکر مثبت و انديشه خلاق و سازنده دست يابد.
مراقب باشيم که محيط بازي موجب آسيب جسمي، فکري و يا رواني نشود.
در انتخاب نوع بازي، به سن ، جنس و توانايي هاي فرزندمان توجه کنید.
گردآوری مطالب: مجیدی ؛ کارشناس علوم تربیتی
دکتر قدیری؛ روانشناس