بچه ها طبیعتا اهل دروغ و کلک نیستند . وقتی کودکی دائما دروغ می گوید نشان می دهد تحت فشار شدیدی قرار گرفته است .البته والدین نباید وانمود کنند که دروغش را باور کرده اند بلکه با لحن ملایمی به کودک بگویند
لازم نیست به من دروغ بگویی به من بگو مشکلت چیس تا با هم راهی براش پیدا کنیم.
البته او فورا نمی تواند جواب ما را بدهد ؛چون خودش هم علت را نمی داند و نمی تواند همه را یکباره بیان کند ؛ این کار مستلزم زمان و تفاهم است.
از کودک نخواهید جزئیات ماجرا را دقیق بگوید .چون بیشتر کودکان جزئیات را به یاد نمی سپارند و برای فرار از این فشار ممکن است دروغ بگویند .
علل دروغ در کودکان
دروغ واقعيتي است که بي ترديد همه از آن بيزارند . بله دروغ يک واقعيت است زيرا با آنکه حقيقتي در درون آن نيست متأسفانه موجود است . حتماً شما هم با افرادي روبرو شده ايد که اين واقعيت ناخوشايند را در ميان ساير وقايع اخلاقي خود جاي داده اند . جالب آنکه هر کس دليل خاصي براي اين عمل دارد و به گونه اي آن را توجيه مي نمايد . آنچه مسلم است علل دروغگويي در بزرگسالان و کودکان متفاوت است.
کودک زمانيکه مرتکب تخلف يا نافرماني مي شود به دلائل مختلف به دروغ متوسل مي شود و اين ، يک پاسخ طبيعي است . مهم ترين دليل اين عکس العمل اين است که او آنقدر قوي نيست که واقعيت را بيان کند و در حقيقت قادر به پذيرش مسئوليت خطائي که مرتکب شده و اقرار بدان نيست . در لحظه ارتکاب اشتباه ، نفس خردسالانه وي تصوير ناخوشايندي از او ترسيم مي نمايد و کودک خود را گناهکار مي پندارد ، اما مايل نيست اين تصوير در برابر چشم ديگران نيز ظاهر شود . او نمي خواهد اطرافيان گناهکارش بخوانند و تصور بدي از وي داشته باشند . لذا به اين دليل کاملاً طبيعي و از طرفي به لحاظ آنکه موقعيت دروغ گفتن را فراهم مي بيند و راستگويي را باعث به دردسر افتادن خويش مي يابد ، دروغ مي گويد.
اعمال خشونت نسبت به کودکان
خصوصا کتک زدن آنها باعث می شود که بچه ها از پدر و مادر خود بترسند و ازروی ترس به آنها دروغ بگویند. بزرگترین علت دروغ گفتن بچه ها ، همین ترس از بدرفتاری و خشونت بزرگترهاست.
تقلید کودکان از بزرگسالان
علت دیگر دروغگویی آنهاست. پدر و مادری که خود دروغ می گویند، چگونه انتظار دارند فرزندشان راستگو باشد؟ بچه ها بیشتر از آنکه حرف بزرگترها را گوش کنند ، از کارهای آنها تقلید می کنند . پس بکوشیم الگوی شایسته ای برای آنها باشیم.
اگرتوقع ما از کودکان ماناز حد سنی و توانایی آنها بیشتر باشد ، چون نمی توانند انتظار ما را برآورده سازند، متوسل به دروغ می شوند.
کمبود محبت و بی توجهی به کودکان است
وقتی به حد کافی به فرزندانمان محبت و توجه نکنیم ، آنها برای جلب نظر ما دروغ می گویند
ملامت و سرزنش زیاد و مقایسه دائم بچه با کودکان دیگر
نیز سبب می شود او خود را کمتر از دیگران بداند و احساس تقصیر، گناه وحقارت کند و برای سرپوش گذاشتن بر روی این احساسات ، دروغ بگوید.
مخالفت با کودک ، امر و نهی زیاد
جلوگیری مدام از کارهایی که می خواهد انجام دهد، باعث لجبازی او می شود و لجبازی ، دروغگویی کودک را به دنبال دارد.
خیالپردازی زیاد کودکان به خصوص در سنین پائین
موجب می شود که بچه ها به قول برخی از افراد دروغهای عجیب و غریب خیالپردازی در کودکان
بگویند. چون کودکان در این دوران هنوز تفاوت بین واقعیت و خیال را به خوبی درک نمی کنند و گاهی آرزوها، نگرانی ها و خیالپردازی های خود را به صورت پیشامدهای واقعی تعریف می کنند.
راه کارها ی والدین در برخورد با دروغ کودکان
صبور باشيد
از خشم و عصبانيت بپرهيزيد
از کنايه و نگاه تحقيرآميز اجتناب کنيد
او را از راستگويي نهراسانيد
علت را جستجو کنيد
از تهديد بپرهيزيد
( موقعيتي را براي دروغگويي ايجاد نکنيد . ( وضع قوانين سخت
با گفتن جملاتي مانند « بله مي دانم منظورت اين نبود » ، « مطمئنم چنين قصدي نداشتي » و عباراتي از اين قبيل ، به او اطمينان دهيد که حتي اگر حقيقت تلخي را براي شما آشکار کند ، باز هم از اعتماد و حمايت شما برخوردار است و اينگونه احترام به نفس را در او ايجاد کنيد . اشتباه نکنيد منظور اين نيست که بر اشتباه او صحه گذاريد و نسبت به آن بي تفاوت باشيد ،اما اگر مي خواهيد از اين اشتباه عبرت بگيرد مطمئن باشيد راهش توسل به خشم و سرزش نيست.
برای اینکه فرزندانمان هیچ وقت دروغ نگویند ، باید والدین اونها الگوی کامل صداقت و راستگویی باشند.
چرا که والدین الگوهای رفتاری کودک می باشند. پس اگر دروغ می گوئی از فرزندانتان توقع راستگویی را نداشته باشید.
اگر می خواهید این صفت زشت را در کودکتان اصلاح کنید ، ابتدا به اصلاح رفتار خود بپردازید.
دوستان نیز نقش مهمی در شکل گیری شخصیت کودک دارند، در انتخاب دوست به فرزندانمان کمک کنیم.
گردآوری مطالب: مجیدی (کارشناس علوم تربیتی)
