بچه ها طبیعتا اهل دروغ و کلک نیستند . وقتی کودکی دائما دروغ می گوید نشان می دهد تحت فشار شدیدی قرار گرفته است .البته والدین نباید وانمود کنند که دروغش را باور کرده اند بلکه با لحن ملایمی به کودک بگویند
لازم نیست به من دروغ بگویی به من بگو مشکلت چیس تا با هم راهی براش پیدا کنیم.
البته او فورا نمی تواند جواب ما را بدهد ؛چون خودش هم علت را نمی داند و نمی تواند همه را یکباره بیان کند ؛ این کار مستلزم زمان و تفاهم است.
از کودک نخواهید جزئیات ماجرا را دقیق بگوید .چون بیشتر کودکان جزئیات را به یاد نمی سپارند و برای فرار از این فشار ممکن است دروغ بگویند .
علل دروغ در کودکان
دروغ واقعیتی است که بی تردید همه از آن بیزارند . بله دروغ یک واقعیت است زیرا با آنکه حقیقتی در درون آن نیست متأسفانه موجود است . حتماً شما هم با افرادی روبرو شده اید که این واقعیت ناخوشایند را در میان سایر وقایع اخلاقی خود جای داده اند . جالب آنکه هر کس دلیل خاصی برای این عمل دارد و به گونه ای آن را توجیه می نماید . آنچه مسلم است علل دروغگویی در بزرگسالان و کودکان متفاوت است.
کودک زمانیکه مرتکب تخلف یا نافرمانی می شود به دلائل مختلف به دروغ متوسل می شود و این ، یک پاسخ طبیعی است . مهم ترین دلیل این عکس العمل این است که او آنقدر قوی نیست که واقعیت را بیان کند و در حقیقت قادر به پذیرش مسئولیت خطائی که مرتکب شده و اقرار بدان نیست . در لحظه ارتکاب اشتباه ، نفس خردسالانه وی تصویر ناخوشایندی از او ترسیم می نماید و کودک خود را گناهکار می پندارد ، اما مایل نیست این تصویر در برابر چشم دیگران نیز ظاهر شود . او نمی خواهد اطرافیان گناهکارش بخوانند و تصور بدی از وی داشته باشند . لذا به این دلیل کاملاً طبیعی و از طرفی به لحاظ آنکه موقعیت دروغ گفتن را فراهم می بیند و راستگویی را باعث به دردسر افتادن خویش می یابد ، دروغ می گوید.
اعمال خشونت نسبت به کودکان
خصوصا کتک زدن آنها باعث می شود که بچه ها از پدر و مادر خود بترسند و ازروی ترس به آنها دروغ بگویند. بزرگترین علت دروغ گفتن بچه ها ، همین ترس از بدرفتاری و خشونت بزرگترهاست.
تقلید کودکان از بزرگسالان
علت دیگر دروغگویی آنهاست. پدر و مادری که خود دروغ می گویند، چگونه انتظار دارند فرزندشان راستگو باشد؟ بچه ها بیشتر از آنکه حرف بزرگترها را گوش کنند ، از کارهای آنها تقلید می کنند . پس بکوشیم الگوی شایسته ای برای آنها باشیم.
اگرتوقع ما از کودکان ماناز حد سنی و توانایی آنها بیشتر باشد ، چون نمی توانند انتظار ما را برآورده سازند، متوسل به دروغ می شوند.
کمبود محبت و بی توجهی به کودکان است
وقتی به حد کافی به فرزندانمان محبت و توجه نکنیم ، آنها برای جلب نظر ما دروغ می گویند
ملامت و سرزنش زیاد و مقایسه دائم بچه با کودکان دیگر
نیز سبب می شود او خود را کمتر از دیگران بداند و احساس تقصیر، گناه وحقارت کند و برای سرپوش گذاشتن بر روی این احساسات ، دروغ بگوید.
مخالفت با کودک ، امر و نهی زیاد
جلوگیری مدام از کارهایی که می خواهد انجام دهد، باعث لجبازی او می شود و لجبازی ، دروغگویی کودک را به دنبال دارد.
خیالپردازی زیاد کودکان به خصوص در سنین پائین
موجب می شود که بچه ها به قول برخی از افراد دروغهای عجیب و غریب خیالپردازی در کودکان
بگویند. چون کودکان در این دوران هنوز تفاوت بین واقعیت و خیال را به خوبی درک نمی کنند و گاهی آرزوها، نگرانی ها و خیالپردازی های خود را به صورت پیشامدهای واقعی تعریف می کنند.
راه کارها ی والدین در برخورد با دروغ کودکان
صبور باشید
از خشم و عصبانیت بپرهیزید
از کنایه و نگاه تحقیرآمیز اجتناب کنید
او را از راستگویی نهراسانید
علت را جستجو کنید
از تهدید بپرهیزید
( موقعیتی را برای دروغگویی ایجاد نکنید . ( وضع قوانین سخت
با گفتن جملاتی مانند « بله می دانم منظورت این نبود » ، « مطمئنم چنین قصدی نداشتی » و عباراتی از این قبیل ، به او اطمینان دهید که حتی اگر حقیقت تلخی را برای شما آشکار کند ، باز هم از اعتماد و حمایت شما برخوردار است و اینگونه احترام به نفس را در او ایجاد کنید . اشتباه نکنید منظور این نیست که بر اشتباه او صحه گذارید و نسبت به آن بی تفاوت باشید ،اما اگر می خواهید از این اشتباه عبرت بگیرد مطمئن باشید راهش توسل به خشم و سرزش نیست.
برای اینکه فرزندانمان هیچ وقت دروغ نگویند ، باید والدین اونها الگوی کامل صداقت و راستگویی باشند.
چرا که والدین الگوهای رفتاری کودک می باشند. پس اگر دروغ می گوئی از فرزندانتان توقع راستگویی را نداشته باشید.
اگر می خواهید این صفت زشت را در کودکتان اصلاح کنید ، ابتدا به اصلاح رفتار خود بپردازید.
دوستان نیز نقش مهمی در شکل گیری شخصیت کودک دارند، در انتخاب دوست به فرزندانمان کمک کنیم.
گردآوری مطالب: مجیدی (کارشناس علوم تربیتی)
