هنر گفتگو در زندگی زناشویی
از بهترین و پرشکوه ترین تجلیات زندگی متعادل، داد و ستد عاطفی بین زوجین است. در هیچ مرحله ای از مراحل زندگی نمی توان احساس بی نیازی از عواطف نمود. داد و ستد عاطفی در آغاز ازدواج با شور و حرارت خاصی، حضور وافر و موثری دارد، لیکن پس از مدتی به لحاظ عدم آگاهی و غفلت یکی از زوجین یا هر دو، نبض زندگی کند می شود و عواطف سرشار و با حرارت، فروکش می کند و لحظه های ملال از راه می رسد و گله ها و شکوه ها، هر آن چه بر پیکره زندگی تازیانه می زند و زن و شوهر، مستأصل و درمانده، متحیرند که چرا زندگی شیرین و جذاب گذشته به این مرحله تنزل نموده است. آن ها از این حقیقت غافلند که عاطفه به همان اندازه که برای یک شروع خوب ضروری است، برای ادامه زندگی خوب نیز لازم است.
پویایی هرچه بیشتر تبادل عاطفی نیاز به شناخت شیوه های موثر مبادلات عاطفی دارد. حال به بیان برخی از این روش ها می پردازیم:
الف) شیوه قلبی و باطنی
زیر بنایی ترین و اولین شیوه مبادلات عاطفی شیوه قلبی و باطنی است. قلب و درون خاستگاه و محل رویش تمامی ارتباطات و مناسبات انسانی است. آن چه که بر زبان جاری می شود و یا از اعضا و جوارح آدمی صادر می شود، از نهان گاه دل و قلب بر می خیزد. قلب سرچشمه فیاض احساسات و تمایلات است.
بنابر این:
اولا:
نباید به احساسات عواطف منفی اجازه داد که به قلب آدمی نفوذ کنند و آن را تحت تأثیر قرار دهند. چه، در این موقعیت، عواطف نامطلوب نسبت به یک فرد به تدریج رشد نموده و به نفرت و خصومت علیه وی مبدل می گردند. اگر انسان در کشتزار قلب خود بذر بی میلی، بد بینی و نفرت کاشت. خشونت و بد زبانی و بی مهری را درو خواهد کرد.
ثانیاً:
بر همسران است که زمینه قلبی و باطنی را برای پرورش احساسات مثبت و عواطف سازنده نسبت به همسر فراهم نموده و همان دست احساسات و عواطفی را که مایلیم همسرمان نسبت به ما ابراز نماید ما نیز در کانون قلب خویش آن ها را پرورش دهیم. وقتی دل نورانی است آن چه می پراکند نور و روشنایی است و به فرمایش امیر سخن، حضرت علی ـ علیه السلام ـ “دل خزینه دار زبان است”.
ب) روش کلامی
دومین روش مبادلات عاطفی، روش کلامی است. یکی از تجلیات قلب پر عاطفه و با جذبه شخصیت آدمی، ابراز محبت و علاقه به همسر به صورت کلام و گفتار است. در این جا به برخی از عوامل جذابیت در کلام می پردازیم:
شروع زیبا و ادب در کلام:
همه دوست دارند که کلام شان نافذ و گیرا باشد. رسیدن به این مقصود میسر نیست مگر این که سخن با کلماتی دلنشین و لحنی آرام، شروع شود. آغاز زیبای سخن، دعوت همسر است به باغچه ای پرشکوفه و معطر، شروع زیبا هم چون بوی مطبوع غذا است، قبل از پهن نمودن سفره و تناول غذا.
آهنگ صدا و لحن کلام نیز در دلنشین شدن سخن و تأثیر آن در شنونده نقش بسزایی دارد، آهنگ صدا هر چه ملایم تر باشد سخن دلربا خواهد بود. به قول پل رینو: “انسان وقتی بلند حرف می زند صدایش را می شنوند اما وقتی آرام و ملایم سخن می گوید به گفته اش گوش می دهند
.” بنابراین بجا و دلنشین است که همسران با کلمات خوشایند و خوش آهنگ به استقبال یکدیگر روند. عادت به این روش سخن گفتن و ملکه شدن آن احتیاج به تمرین و تکرار دارد و همسران دوراندیش و دارای طبع لطیف می بایست آن را به صحنه عملی زندگی روزانه خویش بکشانند.
حضرت علی ـ علیه السلام ـ می فرمایند: “هر کس نیکو سخن گوید (دز نزد دیگران) از هیبت و عظمت برخوردار است” و از آن حضرت است: “سخن نیکو، دلیل بر فراوانی عقل و خرد، و نرمی کلام از روش نیکان است” .
حضرت در کلام دیگری می فرماید: “زبانت را به زیباگویی عادت بده تا از سرزنش در امان بمانی” و می فرماید:”زیبا سخن بگویید تا پاسخ زیبا بشنوید.”
[۱] جلوه های حکمت، ص ۴۹۲.
[۲] جلوه های حکمت، ص ۵۱۴.
گردآوری مطالب : زهرا مجیدی( کارشناس علوم تربیتی)