مراحلی که در فرایند تربیت دینی وجود دارند به شرح زیر هستند
۱. انس دینی: در این مرحله که از سال های اولیه زندگی آغاز می شود، عاملان تربیتی کودک به خصوص پدر، مادر و اطرافیان در شکل گیری انس دینی بسیار مؤثر هستند. کودک به رفتار الگوهای تربیتی توجه می کند، ارتباط آن ها با خداوند، نحوه توجه به رعایت دستورات دینی و شکل انجام فرائض دینی از سوی آن ها را می بیند، هم چنین در مرحله انس دینی کودک برخوردهای والدین در قبال اجرای اولین .دستورات دینی بخصوص فرا رسیدن سن تکلیف را مورد توجه قرار می دهد
۲.عادت دینی: در طی این مراحل که از ویژگی های کودکان در دوران دبستان است .عادات متعددی در آن ها ایجاد می شود
نکته اساسی در شکل گیری عادات دینی آن است که اولیا و مربیان بایستی زمینه را برای درک انجام عادات فراهم کنند؛ زیرا ایجاد عادات محض و مکانیکی هرگز منجر .به تربیت دینی در فرزندان نمی شود
:موریس دوبس عادات را به دو شکل تقسیم می نماید
الف ـ عادات انفعالی و فعل پذیر بدون انگیزه و هوشیاری یا انجام اعمال و رفتار غیر ارادی همراه با تکرارهای مکانیکی و فیزیکی بدون آگاهی.
ب ـ عادات فعال و آگاهانه که بتدریج یک انس و الفتی در فرزند به وجود می آورد و محرک خارجی در او اثر فعال و زنده و پویا دارد؛ مانند سحر خیزی، عادت دادن نفس به سختی ها و استقامت و …. که به نوعی به ملکه تبدیل می شود.
در حقیقت یکی از علل اساسی ضعف ها و اختلالات موجود در روند تربیت دینی افراد ناشی از عملکردهای کاملاً غلط بسیاری از اولیا و مربیان در شیوه های دینی است. از آن جهت که آن ها فقط سعی کرده اند در فرزندان عادات دینی را ایجاد کنند؛ ولی فرصتی برای فهم و درک واقعی و خود انگیختگی درونی در تربیت دینی .به آنها نداده اند
۳ـ معرفت دینی: در این مرحله که مربوط به سالهای ورود به دوره راهنمایی تحصیلی است به دلیل رشد تفکر انتزاعی، تمایل به معرفت دینی و اندیشه و تفکر مذهبی در نوجوان به وجود می آید و زمینه بسیار مساعدی برای فهم و درک .عادات دینی و چرایی تعهد به دستورات و تعالیم مذهبی ایجاد می شود
۴ـ شاکله دینی: اگر مراحل قبلی به خوبی طی شوند در مرحله شاکله دینی، شخصیت کاملاً دینی در وجود فرد متبلور می شود. در این حالت تمام سخنان و .رفتار و کردار وی با دستورات و تعالیم دینی تناسب پیدا می کند
۵ـ خود جوشی دینی: بعد از طی شدن مراحل گفته شده فرد به مرحله خود جوشی دینی می رسد. در این حالت به دنبال عشق خدایی و الهی است. رفتارها و عملکردهای خویش را برای اهداف معنوی و متعالی انجام می دهد و بسادگی تحت تأثیر جاذبه های نفسانی و دنیایی قرار نمی گیرد.
گردآوری مطالب: زهرا مجیدی