شناخت مواد اولیه
کوکونات دی اتانول آمید
(کوکامیدDEA)
کوکامید DEA
کوکوآمید DEA یا کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید، از انواع سورفکتانت های نانیونیک است که در محصولات آرایشی و بهداشتی مصرف زیادی دارد.
ساختمان و فرمول شیمیایی:
کوکامید DEA
( CAS NO. 61791-31-9 : 68603-42-9 )
نام شیمیایی
INCI NAME: Cocamide DEA
که بنیان اسید چرب نارگیل و یا اسیدهای چرب دیگر بر حسب استفاده از آنها در سنتز می باشد.
در واقع این ماده نانیونیک می تواند از اسید چرب های لوریک (لورامید DEA) و یا لینولئیک اسید (لینولئامیدDEA) ، اولئیک اسید (اولئو آمیدDEA) باشد.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
کوکامید DEA، مایعی زرد کمرنگ و نسبتاً ویسکوز می باشد. ویژگی های این ماده مطابق با استاندارد ملی شماره ۲۰۵۳ بوده که در دو گرید (الف و ب) به لحاظ خلوص دسته بندی شده است(جدول شماره ۱).
سنتز کوکامید DEA
این ماده از کندانس دی اتانول آمین با کوکونات فتی اسید یا استرهای روغن نارگیل تهیه می شود.
می توان به جای اسید چرب از روغن نارگیل استفاده کرد که در ترکیب با دی اتانول آمین از کاتالیزو خالص (متوکساید سدیم) استفــاده می شود.
۱mol fatty acid
∆ Up to 170oC
Fatty acid Diethanol Amone
(alkaline catalyst)
۱-۲mol DEA (Diethanol Amine
در سنتز فوق در نسبت ۱:۱ اسید و دی اتانول ، کوکامید گرید الف و نسبت ۱:۲ آن گرید ب حاصل می شود.
در سنتز این محصول با گرید ب آمین آزاد بیشتری در محصولات جانبی تولید می شود و ممکن است به نیتروز آمین تبدیل شود. در واقع در سنتز با متیل استر و استفاده از کاتالیست قلیایی امکان تولید نیتروز آمین بیشتر است. به همین دلیل مصرف این محصول با گرید الف در صنعت آرایشی و بهداشتی ترجیح داده می شود.
واکنش پذیری
کوکامید DEA دارای PH نسبتاً قلیایی می باشد و در محیط خنثی و یا قلیایی و اسیدی ضعیف پایدار است ولی در محیط اسیدی و قلیایی قوی هیدرولیز می شود.
موارد مصرف
کوکامید DEA، یک سورفکتانت نانیونیک بوده و در محصولات شوینده آرایشی و بهداشتی و به عنوان یک قوام دهنده و تقویت کننده کف و افزایش دهنده ویسکوزیته استفاده می شود. از این ماده اولیه در اکثر محصولات شوینده سر و بدن (انواع شامپوها) مایعات دستشویی و شوینده های خانگی مثل مایع ظرفشویی استفاده می شود. این ماده بسیار ملایم بوده و در محصولات آرایشی مثل خمیر ریش، شوینده های صورت و … مصرف زیادی دارد.
این ماده اولیه سالیان طولانی است که توسط شرکت های ایرانی نیز تولید می شود. از تولید کنندگان ایرانی می توان از شرکت شیمی پتروشیمی، شیمیایی بهداش، آناسیمین، پدیده شیمی نیلی و … نام برد که همگی آنها کوکامید DEA با گرید ب را تولید می کنند.
جدول ۱) ویژگی های فیزیکی و شیمیایی کوکونات دی اتانول آمید
ردیف | ویژگی ها |
نوع الف |
نوع ب |
۱ | اسید چرب آزاد (برحسب لوریک اسید) بر حسب درصد وزنی | ۵/۰ | ۱ |
۲ | آمین آزاد (برحسب دی اتانل آمین) برحسب درصد وزنی حداکثر | ۴ | ۵ |
۳ | آمین ترکیب شده برحسب درصد وزنی حداقل | ۳۱ | ۲۸ |
۴ | خاکستر سولفاته برحسب درصد وزنی حداکثر | ۱ | ۱ |
۵ | آب برحسب درصد وزنی حداکثر | ۵/۰ | ۵/۰ |
۶ | اسید چرب تام برحسب درصد وزنی حداقل | ۶۵ | ۵۸ |
۷ | عدد اسیدی اسیدهای چرب جدا شده | ۲۷۰-۲۵۰ | ۲۷۰-۲۵۰ |
۸ | عدد یدی اسیدهای چرب جدا شده | ۱۲-۷ | ۱۲-۷ |
۹ | PH محلول یک درصد | ۱۱-۹ | ۵/۱۰-۵/۸ |
۱۰ | کل آمید برحسب درصد وزنی حداقل | ۹۰ | ۸۰ |
۱۱ | استر تام برحسب درصد وزنی حداکثر | ۵ | ۸ |
۱۲ | گلیسیرین برحسب درصد وزنی حداکثر | ۵/۰ | ۵/۹ |
۱۳ | فلزات سنگین سنگین بر حسب سرب (ppm) حداکثر | ۲۰ | ۲۰ |
۱۴ | آرسنیک برحسب As۲O۳(ppm) حداکثر | ۲ | ۲ |