برای کودکی که نمی تواند به آرامی بنشیند و توجه کند، برای مدرسه آماده شود و در کلاس یا خانه تمرکزش را حفظ کند مشکلات زیادی به وجود خواهد آمد. اما این علایم همیشه به اختلال بیش فعالی- نقص توجه، ربط داده نمی شوند، مشکل شاید اضطراب باشد!
اضطراب ممکن است حالتی ارثی باشد، و این حالت چندان غیر معمول نیست. در معیار تشخیصی DSM-IV-TR 4% کودکان از اضطراب جدایی رنج می برند و ۵ % از مردم از اضطراب عمومی در سراسر زندگی شان رنج می برند.( و بسیاری از این افراد اضطرابشان را در سبک های ارتباط نادرست با فرزندانشان، به آنها می آموزند)
تشخیص و درمان اضطراب در کودکان بسیار اهمیت دارد. از آنجا که کودک مبتلا به اضطراب اغلب علایم را به بزگسالی توسعه می دهند ، مانند اضطراب عمومی بزرگسالان، اختلال هراس، فوبیا ها، و همین طور تعدادی از اختلالات جسمی سازی شده که در آن ها شکایات متعدد جسمانی بدون دلیل پزشکی وجود دارد(سردرد های متنوع، مشکلات گوارشی که البته فرد به عمد علایمی را نمایش نمی دهد )
اضطراب در کودکان در دوره هایی در طی رشد قابل انتظار هستند و این حالت ها طبیعی در نظر گرفته می شوند. (برای مثال روز اول مدرسه) برخی کودکان ممکن است از کم رویی بیش از اندازه و یا دشواری در تطابق با موقعیت جدید در رنج باشند.
اضطراب عبارت است از یک احساس منتشر، ناخوشایند و مبهم هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست میدهد و شامل عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژی است. وقوع مجدد موقعیتهایی که قبلاً استرس زا بودهاند یا طی آنها به فرد آسیب رسیده است باعث اضطراب در افراد میشود.
* از علایم اضطراب میتوان موارد زیر را نام برد:
– احساس خستگی
– عصبی بودن و بیقراری
– ترس و نگرانی
– بی خوابی یا بدخوابی
– تپش قلب و تنفس نامنظم و سریع
– عرق کردن
– سردرد و سرگیجه
– مشکل در تمرکز
– لرزش یا پرش عضلات
– تکرر ادرار
* پس برای اعتلای شخصیت فرزندان مان بکوشیم و به نکاتی قابل توجه، دقت نمائیم :
– علا ئم و نشانه های اضطراب در کودکان
– ظهور آشفتگی در چهره و عرق کردن
– اختلا ل در تنفس، دستگاه گوارش و معده و حالت تهوع و خستگی و بی اشتهایی
– وجود حالت خشم و دلهره و عدم احساس امنیت و اطمینان و عدم اعتماد
– بی قراری و بهانه جویی و وجود حالت یاس، بغض، کینه، خشم سریع، افسردگی و پریشانی
– ضعف در بدن و اختلا ل عصبی و حتی تیک و سرفه عصبی
– به وجود آمدن نوعی اجبار، واماندگی و بیم و هراس و احساس حسادت، گناه و دشمنی
– توقع بیجا، بی جراتی، بی تصمیمی و افکار آزاردهنده
– گاهی اوقات ضعف در حافظه و دقت، فرار از کار و عدم آسایش
– پریدن از خواب و پرسش های متعدد و پی درپی
– انجام کارها به صورت تکراری، اصرار، سماجت، دلیل تراشی و ایجاد رنج برای خود
* عوامل پدید آورنده اضطراب:
۱) وجود اختلا ف و درگیری در زندگی خانوادگی
کودکی که در محیط خانواده احساس امنیت و آرامش نداشته و فضای پرتنش و پردرگیری باعث عدم تعادل روحی و جسمی وی شده، به خاطر وحشت از دست دادن محبت پدر و مادر و احتمالا جدایی آنها دچار اضطراب می شود .
۲) انتقاد دائم، بازخواست و سرزنش کودک
کودک و دانش آموزی که زیر ذره بین پدر و مادر و اطرافیان باشد و رفتار و نمراتش موردنظر بوده و مدام بازخواست می شود، در صورتی که قصور و کوتاهی داشته باشد مورد سرزنش قرار می گیرد و ترس از عدم موفقیت سبب اضطراب می شود.
۳) مقررات دست و پاگیر در خانواده
چنانچه امر و نهی مکرر و عدم استقلا ل در انجام کارها و حتی انتخاب نوع لباس، در خانه وجود داشته باشد، کودک کم کم اعتماد به نفس لا زم را از دست می دهد و به مرور زمان مانند یک ماشین منتظر گرفتن برنامه می ماند. در انجام کارهایش دچار وسواس و دلشوره می شود و بدون کمک دیگران قادر به انجام کارهایش نخواهد بود و این امر سبب افسردگی و گوشه گیری و اضطراب وی می شود.
۴) داشتن ظاهری نامتعادل و غیرمعمول
کودکی که چهره نامناسب یا اندامی نامتعادل دارد، از اینکه در جمع دیگران باشد احساس حقارت می کند. این کودک از تمسخر دیگران می گریزد و از چیز مبهمی رنج می برد و به دلیل عدم تعادل جسمی، فراری، گوشه گیر و مضطرب می شود.
۵) بیماری های پی درپی کودک
کودکی که مرتبا بیمار است، ضعیف بوده و زود خسته می شود. نمی تواند فعالیت هایش را خوب انجام دهد و اعتماد به نفس ندارد و ترس از عقب ماندن از دیگران و عدم توجه سایرین به او سبب نگرانی و اضطرابش می گردد.