بیش فعالی اختلالی است که در آن پر تحرکی، بی توجهی و رفتارهای ناگهانی در کودکان مبتلا بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر است. ۳ تا ۵ در صد کودکان به این اختلال دچارند و در پسرها شایع تر است. ممکن است در برخی کودکان علائم پرتحرکی و رفتارهای ناگهانی و در گروهی از آنان نشانه های بی توجهی بیشتر دیده شود. علائم این بیماری قبل از هفت سالگی مشاهده می شود ولی اغلب دوران مدرسه مشکلات جدی ایجاد می گردد.
علت
این بیماری سالهاست که شناخته شده و عوامل متعددی در ایجاد آن نقش دارند. به نظر می رسد علت آن عمدتا، نقص در تکامل سیستم اعصاب باشد.
به عبارت دیگر کودکان مبتلا احتمالا در قسمتهایی از مغز که مسئول توجه، تمرکز و تنظیم فعالیتهای حرکتی اند، دچار نقص جزئی می باشند.
توارت و ژنتیک در این اختلال نقش دارد.
همچنین در بعضی موارد در جریان حاملگی یا زایمان یا پس از آن، صدمات جزئی به ساختمان مغز وارد می شود که می تواند باعث این مشکل گردد.
علائم
مشکل اصلی کودکان مبتلا به بیش فعالی عدم توجه آن ها در حفظ و تنظیم رفتارشان است. در نتیجه اغلب نمی توانند رفتاری مناسب،که لحظه به لحظه با شرایط محیط هماهنگ باشد، نشان دهند. خوابیدن و غذا خوردن آنها منظم نیست. به نظر می رسد در همه چیز دخالت می کنند و مراقبت دائمی نیاز دارند.
از نظر هیجانی ثبات ندارند. به طور ناگهانی می خندند و گریه می کنند و رفتارشان غیر قابل پیش بینی و ارزیابی است.
به سرعت از کوره در میروند، نمی توانند پیامد های رفتارشان را پیش بینی و ارزیابی نمایند. در فعالیت های خطرناک شرکت می کنند و احتمال صدمه دیدن آن ها زیاد است. قبل از فکر کردن عمل می کنند. پیش از پایان یافتن سؤال جواب می دهند. اشیاء را پرتاب می کنند و ناخواسته به دیگران صدمه می زنند. پر فعالیت و پر تحرکند. هر لحظه در حال رفتن اند، انگار موتوری درون بدن آن هاست که آن ها را به حرکت دائمی مجبور می کند. نمی توانند آرام بنشینند و بی قرارند.
اختلال تمرکز در کودکان مبتلا به بیش فعالی، در کارهایی که فعالیت دائم و جدی مغز را لازم دارند، مشهودتر است.
آن ها ممکن است در تماشای تلویزیون، بازی با کامپیوتر و فعالیت های لذت بخش با کودکان دیگر تفاوتی نداشته باشند، ولی در کار هایی که فعالیت مداوم مغزی و تمرکز لازم دارد (مثل انجام تکالیف درسی)، تفاوت آن ها با کودکان دیگر نمایان می شود. به نظر می رسد که مغز آن ها اطلاعات محیطی را بیش از حد لازم می گیرد، یعنی در انتخاب توجه به اطلاعات ضروری و بی توجهی و حذف اطلاعات غیر ضروری ضعف دارند.
رعایت قوانین خانه و مدرسه برای آن ها مشکل است و برای پیروی از قوانین توجه بیشتری لازم دارند. در انجام تکالیف مدرسه، تمرکز روی درس، رعایت قوانین مدرسه و داشتن روابط اجتماعی مناسب با هم کلاسی ها مشکل دارند. همچنین برای رسیدن به اهداف دراز مدت برنامه ریزی نمی کنند.
ادامه دارد…
منبع : مجله پیوند، انجمن روان پزشکی کودک و نوجوان ایران