جویدن ناخن یک اختلال و واکنش روانی است که در کودکان معمولاْ در سنین خردسالی ۵-۴ سالگی آغاز می شود . علت ناخن جویدن در این سنین اغلب ناشی از هیجانات و اضطراب ها می باشد . ناخن جویدن همینطور می تواند روشی برای ابراز دلگیری ها و دلخوری ها ، دلواپسی و یا جلب توجه باشد . گاهی کودکان این عمل را از والدین یاد میگیرند و گاهی هم به علت اضطراب و استرس به ناخن جویدن روی می آورند . ناخن جویدن می تواند باعث بروز مشکلاتی از قبیل کاهش اعتماد به نفس شود به این صورت که کودکانی که ناخن می جوند اغلب در نزد همسالان خود دستانشان را مخفی می کنند و این موضوع باعث خجالت آنها می شود.
در هر حال ناخن جویدن یک اختلال محسوب می شود و از بین بردن آن در دوران کودکی آسان تر می باشد زیرا این مسئله ممکن است تا بزرگسالی ادامه داشته باشد و بعد ها به صورت یک عادت در آید. بهترین شیوه پیدا کردن منبع استرس در کودک می باشد و با رفع آن مسئله ناخن جویدن می تواند به راحتی کنار گذاشته شود .
در زیر توصیه هایی برای جلوگیری از این عمل آورده شده است :
۱- کوتاه کردن ناخن ها
ناخن های کوتاه شده لزوم کمتری دارند که جویده شوند . سعی کنید که هر چند روز یک بار ناخن هایش را بگیرید و سوهان بزنید که حتی نتواند تکه های کوچک ناخن را به دندان بگیرد.
۲- منحرف کردن حواس در هنگام ناخن جویدن
سعی کنید حواس کودک را در هنگام این عمل پرت کنید . از او کارهایی بخواهید که مجبور شود از انگشتانش استفاده کند مثل : درست کردن یک کاردستی یا کشیدن یک نقاشی.
۳- چسب زدن به روی انگشتان
شما می توانید چسبهای زخم رنگی به روی دستانش بزنید. به یاد داشته باشید تهدید، تنبیه ، پاشیدن فلفل و دارو به روی انگشتان نه تنها تاثیری ندارد بلکه می تواند مشکلات را تشدید کند. مخصوصا بچه های کوچکتر نمی توانند دلیل اینکه انگشتانشان بدمزه است را بفهمند و این راه حل نمی تواند به آنها کمک کند.
همینطور سعی کنید هرگز بچه ها را نترسانید به عنوان مثال اینکه اگر ناخنت را بخوری درخت ناخن در شکمت رشد می کند یا اینکه ممکن است بدون اینکه بداند انگشتش را بخورد زیرا کودک شما ممکن است این گفته های شما را به طور واقعی احساس کند.
۴- به دنبال علت بگردید
شما بهتر است منتظر پاسخ کودکتان که چرا ناخن هایش را می جود نباشید و او را به خاطر انجام این عمل سرزنش نکنید. سعی کنید به دنبال علت باشید و توجه کنید که کودکتان در چه موقعیت هایی این عمل را انجام می دهد مثلا موقعی که می خواهد در مورد مسئله ی مهمی با شما صحبت کند و یا در هنگام تماشای فیلم های وحشتناک آیا از شما می ترسد و یا از مسئله ای واهمه دارد مثل مدرسه و امتحانات (در کودکانی که در سن مدرسه هستند) . جستجو کنید که چه چیزی باعث شده آرامش و امنیت او بهم بخورد. تلاش کنید آن را بیابید . این تلاش و کاوش شما برای پیدا کردن مشکل کودکتان و حل آن می تواند بزرگترین گام برای از بین بردن اختلال ناخن جویدن باشد.
مقاله از خانم م. پورفخریان (کارشناس روانشناسی بالینی)