زمانی خواندن یک کتاب برای کودک خوشایند و لذت بخش است که موجودات خیالی داستان به یرواز در آیند، قطارها به صورت واقعی حرکت کنند و صدا بدهند وخرگوش ها در زیر نور ماه به خواب بروند.
هنگامی که برای کودک خود کتاب می خوانید، فرصت پیدا می کنید تا با صداهای موجودات و شخصیت های داستانی سخن بگویید، تخیلی رفتار کنید، حتی مانند یک کودک باشید.به عبارت دیگر از شخصیت واقعی خود خارج شده و مانند شخصیتهای داستانی رفتار کنید. شما تصمیم می گیرید که چقدر هیجان زده باشید. شادی کنید، یا غمگین و یا حتی عصبانی شوید. چقدر باید روی یک شخصیت تاکید کنید و چه اندازه لازم است که بر هیجان قصه بیافزایید. به این ترتیب نتیجه کار منحصر به فرد خواهد بود.
کودک در سنین خیلی پایین (شیر خوارگی) درکی از معانی واژه ها ندارد و تفاوت ظریف بین آن ها را نمی فهمد. از شنیدن صداهای متنوع شما و دیدن احساسات و عواطف شما لذت می برد. ادای عبارت های داستان توسط شما حاوی علائم و نشانه های محرمانه است که فقط شما و فرزندتان مفهوم آن ها را درک می کنید.
چگونه برای فرزند خود کتاب می خوانید؟
با صدای آهسته، با لحنی گرم و دلنشین، باشور و حرارت و با…؟
به هر شیوه ای که برای کودک خود کتاب بخوانید، می توانید بیش از ییش به او نزدیک شده و از کنار یکدیگر بودن لذت ببرید.
وقتی که کودک از سنین یایین با کتاب خوانی آشنا شود، همراهی شما به او کمک می کند که به تدریج مهارت های فردی خود را گسترش داده و تکامل بخشد. به شرطی که او را خسته نکنید، چون دستاورد ارزنده این کار علاقه مند شدن فرزند شما به کتاب و بعدا به درس خواندن می باشد.
بنابراین در چگونگی کتاب خواندن به نکات زیر توجه کنید:
۱. انتخاب کردن کتاب برای کودکان
به دنبال کتاب هایی بگردید که داستان های خوب و شادی آفرینی دارند. کتاب های مصور( دارای تصویر) و کتاب هایی که شما نیز از مطالعه آن لذت می برید. کتاب هایی که با خلق و خوی خانوادگی و ارزش های شما مطابقت داشته باشد. برای انتخاب کتاب مرحله زندگی کودک خود را حتما در نظر بگیرید و ببینید او در چه دوره تکاملی قرار دارد. نخستین دوره زندگی دوره ای است که بچه ها مهارت های سرگرم کننده متعددی را فرا می گیرند و با شرایط تازه ای روبرو می شوند. برای کودکان مختلف و مناسبت های گوناگون ، کتاب های متنوعی موجود است. تقریبا در باره هر موضوعی کتاب موجود است.
۲. کتابی را برای فرزند خود تهیه کنید که:
الف) هر دو از خواندن آن لذت می برید و به موضوع آن علاقه مندید.
ب) با خواندن آن فرزند شما نکاتی را درباره جهان پیرامون می آموزد.
ج) به شما کمک می کند که آنچه در ذهن دارید را بیان کنید.
د) به کودک کمک می کند تا احساس خوب و مثبتی از خود داشته باشد و به قابلیتهای تازه خود پی ببرد.
ه) به کودک کمک می کند که بداند در دنیای اطراف او کودکان دیگری هم هستند که شرایط و احساسات مشابهی با او دارند.
و) به کودک کمک می کند تا مفاهیم و معانی، ارزشها، سنتها، خانواده، جامعه و … رادرک کند.
کتاب سنین شیرخوارگی:
کودک از بدو تولد از شنیدن صدا و کتاب خواندن شما لذت می برد. برای او شنیدن صدای گرم و دلنشین شما لذتبخش ترین چیز در دنیا می باشد. تا زمانی که کودک با حوصله به حرف های شما گوش می دهد، کتاب خوانی را ادامه دهید. قبل از خواب زمان مناسبی برای گوش کردن به کتاب خوانی شماست.در این سن کودک دوست دارد اشیاء را به دهان بگیرد، پاره کند، روی آن ها بنشیند و یا بایستد. بنابراین از کتاب های نرم، پارچه ای و مقاوم استفاده کنید. از کتابهایی استفاده کنید که در هر صفحه تصویری واضح و مشخص دارند. کتاب هایی که داستانی بسیار کوتاه و درارتباط با زندگی کودک دارند.
کتاب دوره نوپایی:
از کتاب های مورد علاقه کودک در سنین نوپایی عبارتند از:
داستان های کوتاه درباره موضوع های مختلف و متنوع.
کتاب های کارتی( که هر صفحه از کتاب یک کارت جداگانه است) .
داستان هایی که از زندگی روزمره کودک سرچشمه گرفته اند.
کتاب هایی که اشعار موزون دارند و بچه ها می توانند آن ها را تکرار کنند.
کتاب هایی که مضمون واحدی دارند. مانند: اشکال هندسی، رنگ ها، الفباو… .
کتاب دوره پیش دبستانی:
کتاب های مورد علاقه کودکان در این دوره عبارتند از:
کتاب هایی که داستان های بلند و کمی پیچیده تر دارند.
کتاب هایی که اشعار موزونی دارند و درباره زندگی کودکان نوشته شده اند و برای گسترش دنیای آن ها و افزایش دانش آنها مؤثرند.
نکته مهم اینکه زمانی برای کودک کتاب بخوانید که کاملا سرحال باشند. یعنی از لحاظ تغذیه و تخلیه ایمنی لازم را داشته باشند، در غیر اینصورت خواندن کتاب نتیجه عکس خواهد داشت.
یادمان باشد که از کودکی فرزندانمان را به خواندن کتاب علاقه مند کنیم.
منبع: اینگونه فرزندتان را تربیت کنید؛ دکتر عطاری کرمانی