برای تثبیت آموزه های دینی در کودکان از چه را هکارهایی می توان استفاده کرد؟
برخی والدین شکایت می کنند که تا فرزندانشان کودک هستند، به مسائل دینی توجه دارند؛ اما وقتی سنشان بالا تر می رود، آموزه های دینی و عمل به آن ها در ایشان کم رنگ می شود. برای تثبیت آموزه های دینی در کودکان باید به این مسائل توجه شود:
-
تداوم والدین: تداوم والدین در مسائل دینی و عبادت ها ( نماز به موقع ، نماز با کیفیت، روزه، توجه به حلال و حرام، نگاه، سخن و…) عامل موثری در تثبیت آموزه های دینی در کودک است. بی توجهی مادر به نماز در ایام عذر شرعی و پدر و مادر به روزه هنگام مسافرت و مثال هایی از این قبیل مانعی در راه تثبیت آموزه هاست. زیرا کودک قدرت تجزیه وتحلیل این مسائل را ندارد و ممکن است است بر بی توجهی و بی قیدی پدر و مادر حمل کند.
اگر کودک در سنی است که می توان او را توجیه و مسائل را برایش تبیین کرد، اشکالی ندارد؛ اما در غیر این صورت، باید به این نکته توجه داشت.
-
تهیه امکانات: امکانات جذاب چون سجاده ای زیبا، تسبیح، عطر، چادر و مقنعه ( البته برای دختر خانم ها) ، قبله نما( برای آقا پسرها) و… ،امکان وضوی راحت با آب گرم در زمستان در دستشویی تمیز، با نور کافی و بدون وسایل اضافی، عامل موثری در تثبیت آموزه های دینی است.
-
تمرین: امروزه تمرین در حرفه فن، صنعت، هنر ، ورزش و … جایگاه بسیار مهمی دارد و عبادت و ارزش های دینی هم از این مقوله مستثنی نیست.
قرار دادن دختر کوچک برای نماز کنار مادر ( گرچه به شکل تقلید) ، بیدار کردن کودک در سحر ماه مبارک رمضان( گر چه روزه نگیرد یا ساعاتی از روز را روزه بگیرد)، کمک به ناتوانان و نابینایان در رد شدن از خیابان با مشارکت فرزند، اعطای صدقات و کمک های مالی به نیازمندان از طریق و با دست کودکان و … نمونه هایی از راههای تمرین ارزش های دینی است.
-
حضور در محافل مذهبی: حضور در محافل مذهبی در ماه مبارک رمضان، ایام محرم و صفر، دعای کمیل، دعای ندبه و … سبب تثبیت آموزه های دینی می شود.
-
ارتباط با خانواده های مذهبی: امام علی (ع) خطاب به مالک اشتر نخعی می فرماید:
“ای مالک با خانواده های خوب، شریف، با سابقه های درخشان، جنگ آوران و بخشندگان رابطه داشته باش.”
ارتباط با خانواده های خوب و متدین سبب تاثیر پذیری کودک از همسالان می شود.
-
الگو دهی مناسب: الگوهای خوب و با دیانت می توانند سبب تثبیت آموزه های دینی در کودکان شوند؛ پس والدین باید از همان دوران کودکی ، زمینه های مناسبی را برای پذیرش الگوهای خوب فراهم آورند.
برخورد دوگانه والدین با الگوها ( اظهار ارادت به الگوهای غربی و بی توجهی به الگوهای علمی وفرهنگی و معنوی ) باعث می شود که کودک احساس کند، الگوهای مناسب ، آنان هستند و در آینده هم سراغ ایشان برود.
-
تشویق و تحسین: تشویق معجزه می کند. اگر فرزند شما در مسیر عبادت و اعمال مذهبی حرکت کرد، او را تحسین کنید؛ البته باید توجه داشته باشید که تشویق در مسائل عبادی حالت مزد و پاداش به خود نگیرد؛ پس بهتر است تشویق های شما اعم از مادی و معنوی ( بوسیدن، نوازش، توجه، نگاه محبت آمیز و…) باشد و تشویق های مادی، به صورت نامنظم صورت پذیرد.
تشویق منظم مادی برای عبادت کودکان ، سبب تاجرانه شدن عبادت آنان می شود. در صورتیکه مطلوب، عبادت آزادگان است.
امام علی (ع) فرمود: همانا عبادت گروهی که خدا را به امید پاداش پرستیدند، عبادت تاجران است… و گروهی که برای سپاسگزاری پرستیدند، عبادت آزادگان است.
منبع: نسیم مهر؛ استاد حسین دهنوی( جلد ۱)