مهارتهای زندگی تواناییهای روانی ـاجتماعی برای رفتار انطباقی موثر هستند که افراد را قادر می سازد تا با مقتضیات، چالش های زندگی روزمره مقابله کند.
انواع مهارتهای زندگی :
محققین با استفاده از منابع علمی موجود و مستندات سازمان جهانی بهداشت و برنامه ای موجود در جهان، ۵۴ مهارت برای سالم زیستن به عنوان مؤلفه های برنامه درسی دانش آموزان دوره ابتدایی تعیین کرده اند. که در ذیل به چند مورد از آنها اشاره می شود؛(خانم ها) بالدو و فرنیس (۱۹۹۸) مهارتهای زندگی را شامل:
پرورش تفکر انتقادی تحلیل احتمالات، کنترل رفتار، کسب دانش و مهارتهای بیشتر، ایجاد ارتباطات دو جانبه و رضایت بخش و اصلاح محیط فیزیکی و اجتماعی خود می داند و به نظر آنها مهارتهایی که باید در برنامه آموزشی گنجانده شود عبارتند از :
کار گروهی و مشارکتی، مذاکره و ارتباطات، تصمیم گیری، حل مشکلات بدون خشونت رفع اختلاف، مقاومت در برابر فشار سایر همسالان، مهارتهای شغلی و کارفرمایانه، استدلال نقادانه، تفکر خلاق، کنار آمدن با عاطفه و فشار روانی، اعتماد به نفس، شناخت خطر، خودآگاهی و همدلی، عدم تبعیض، احترام به تفاوتها، مساوات، مردم سالاری، حمایت از محیط زیست و هویت ملی و شهروندی و بین المللی شدن.
در کشور ما به نظر می رسد مهارتهای عمده مورد نیاز عبارتند از:
مهارتهای اجتماعی شامل:
مهارتهای ایجاد ارتباط با دیگران و تداوم آن، شناخت خود و آگاهی از احساسات خود و دیگران، مهارتهای دوست یابی، مهارتهای سازگاری با محیط،مهارتهای برخورد با ناملایمات.
مهارتهای مقابله که شامل:
۱ـ مهارت مقابله مسئله مدار.
۲ـ مهارت مقابله هیجان مدار.
از مهارتهای زندگی برداشتهای گوناگونی به عمل آمده است که وجه مشترک آنها تأکید بر مقوله های زیر است:
– مهارتهای حل مسئله
– آگاهیهای حرفه ای
– یادگیری مادام العمر
– تفکر پیچیده
– روابط بین فردی
– همکاری
– شهروند مسئول
– سلامتی
– شیوه های مصرف کنندگی و عزت نفس
– مهارتهای تصمیم گیری
– کنترل فشار