وجود مادر گرمی بخش کانون خانواده و روشنگر راه زندگی سعادتمندانه اعضای آن است؛ زیرا در فرهنگ ما ایرانیان “مادر” همواره مظهر عشق، فداکاری، ایثار، صمیمیت، همدلی و همرازی است. اما در این میان رابطه مادر و دختر از ویژگی و ظرافتهای خاصی برخوردار است.
دکتر غلامعلی افروزاستاد دانشگاه در این خصوص می گوید: “مادر” این باغبان شکوفه های حیات، معناگر همه خوبی ها و سرچشمه محبت و احساس، همیشه دوست دارد در مدار رابطه ها شمع وجودش گرمابخش حیات فرزند و روشنگر راه او باشد. “مادر” دوست دارد همه خوبی ها، همه شایستگی ها و زیبایی ها را در وجود فرزندانش تجربه کند.
وی همچنین می گوید: رابطه مادر با دختر از ویژگی ها و ظرافتهای خاصی برخوردار است.
همانندسازی دخترها با مادرها بسیار چشمگیر است.
دکتر افروز معتقد است: برجسته ترین رابطه مادر و دختر در این است که به طور کلی همانندسازی دخترها با مادرها بسیار چشمگیرتر و عمیق تر از پسرها با پدرهاست؛ زیرا دخترها در دوره های مختلف رشد، به خصوص در سنین پیش دبستانی، در کانون خانواده – که در آن به طور مستقیم و غیرمستقیم، پایدارترین یادگیری ها انجام می شود – فرصت تقلید و یادگیری از رفتارهای کلامی و غیرکلامی الگوهای همجنس بزرگسال را بیش از پسرها دارند. چون دخترها با تجاربی از رابطه های خوشایند و دوست داشتنی با مادر، در سن مدرسه، خانه را به قصد دبستان ترک می کنند، عموماً در محیط کلاس بیشترین سازش یافتگی اجتماعی را از خود نشان می دهند، به راحتی با معلم و مربی ارتباط برقرار می کنند و در نتیجه دامنه توجه و تمرکز و ظرفیت یادگیری آنان نسبت به همسالانی که از تجارب زیبا و گیرای ارتباط با مادر محروم بوده اند، خیلی بیشتر است.
همین استاد دانشگاه یادآور می شود؛ مادرانی که به حسن رابطه معتقدند با زبان تشویق، تأیید، منطق و تکریم با دخترها رفتار می کنند و در این رویه همیشه ثابت قدم هستند. آنها مؤثرترین شیوه “دوست پروری” را نیز تجربه می کنند. دختران این مادرها در سنین نوجوانی و هنگام گذر از دوران کودکی و پیوند با دنیای بزرگسالان و نیاز فراوان به دوستان همدل، “مادر” را به عنوان دوست و همراز خود انتخاب می کنند.
مهمترین الگوی رفتاری
به اعتقاد دکتر غلامعلی افروز “مادر”، مهمترین الگوی رفتاری برای دختر است. وقتی که مادری فهیم و مهربان، با رفتاری پرجاذبه، منطقی و متعالی در برقراری رابطه ای گرم و گیرا با دخترش توفیق می یابد، در کنار ایفای رسالت خطیر مادری، پایه های دوستی و صمیمیت را در دوره های اولیه رشد فرزندش پی ریزی می کند، در واقع یکی از ضروری ترین نیازهای دوران نوجوانی او را به شایستگی تأمین می سازد.
مادر با این فرهنگ متعالی و نظام تربیتی کارآمد، به طور غیرمستقیم مسأله مهم همسرپروری و مادرپروری را مدنظر قرار داده است.
مرجعی قابل اطمینان
دکتر افروز می افزاید: به طور حتم، وقتی که مادر، این الگوی همیشه نیکو برای فرزندانش به خصوص دختر، به عنوان مرجعی قابل اطمینان، دوستی قابل اعتماد، همراهی همدل، محرمی همراز و شخصیتی استوار مطرح می شود، دختر وی آیین همسرداری و مرام مادری و فرزندپروری را نیز به خوبی می آموزد و حریم خانه، کلاس درس زندگی می شود.
وی می گوید: رابطه مادران بلنداندیش با دخترها، در عین صمیمیت و یکدلی آن چنان محترمانه و تکریم آمیز است که در این خصوص نگاهی جز نگاه محبت آمیز و کلام حق، بین ایشان مبادله نمی شود و در جلوه های خوش منظر این ارتباط از سخن ناروا، کلام ناحق، زبان پرخاش، تحقیر، غیبت و تهمت، حسادت و احساس عجز و ذلت و یأس و ناامیدی خبری نیست و آنچه در روابط آنهاست، همه پاکی و صمیمیت و کرامت است. مادران صبور و دوراندیش خوب می دانند که هنگامی فرزندان خانواده با والدین خود همانندسازی می کنند و از رهنمودهای ایشان پیروی می کنند که شخصیت آنان بر ایشان مطلوب و محبوب باشد. از این رو هرگونه تضاد در اندیشه و تناقض در گفته ها و اعمال و قهر و ستیز بین پدر و مادر، به یقین از حرمت و قداستی که فرزندان برای آنها قایل هستند می کاهد و در نتیجه همدلی، همفکری و همراهی با آنان سست شده و تبعیت پذیری به حداقل خود می رسد، لذا مادرها در روابط صمیمی خود با دخترانشان و در بیان رازها و نیازها و شکوه ها و خواسته ها، نه تنها هرگز شخصیت پدر را مورد انتقاد و تحقیر و تکذیب قرار نمی دهند، بلکه همواره با عنایت به این مهم که لازمه هدایت و حمایت پذیری دختر نوجوانشان از پدر، به طور قابل ملاحظه ای به میزان مقبولیت و مطلوبیت شخصیت پدر در نظر فرزند بستگی دارد، به طور مستقیم و غیرمستقیم شخصیت پدر را مورد تأیید قرار می دهند، با قدردانی از مسؤولیت پذیری و تلاشهای وی، زبان تشکر و سپاسگزاری را به فرزند خود می آموزند.
قدردانی از زحمات ارزشمند مادر
این کارشناس همچنین به پدرها توصیه می کند: که در آشکارا و خلوت، با تأیید و تکریم شخصیت همسرشان نزد فرزندان و اظهار تشکر و قدردانی از زحمات ارزشمند مادر، فرهنگ قدردانی و تشکر را که لازمه رشد مطلوب و متعالی شخصیت متواضع است را به فرزندان خود انتقال دهند.
کلام آخر
دکتر افروز می گوید: مادران اندیشمند، متعهد و مهربان می دانند که آنان شایسته ترین مشاور دختران خود در امر انتخاب همسر و ازدواج هستند، لذا به دور از خرده گیری های ناروا، به دور از چشم و همچشمی ها و آزاد از غلبه احساسات نه چندان خوشایند، به عنوان محرم راز و مشاوری دلسوز و آینده نگر در رایزنی های فکری، مشاوره رفتاری و کمک به گرفتن تصمیم و انتخاب شایسته مشارکت می کنند، در این زمینه، قابلیتها و مسؤولیتهای همسری، رسالت مادری و فرزندپروری، تعهد به معیارها و ارزشهای والای الهی و سرانجام آرامش روان، سعادت دنیا و فلاح و رستگاری را نیز، مدنظر قرار می دهند و با استعانت از درگاه پروردگار، و جلب رضای الهی، دختران خود را راهنمایی و حمایت می کنند.
نویسنده: اعظم طیرانی
برگرفته از سایت نورپرتال