درست است که کودک معانی کلمات و جملات را نمی فهمد و شاید حواس او در حدی نباشد که خصوصیات اصوات و اشکال و مناظر را تشخیص دهد و بایگانی نماید، لیکن به هر حال اعصاب و مغز و دستگاه ادراک او برای تأثر آمادگی دارند. و به همین جهت نمی توان گفت که دیدنی ها و شنیدنی ها هیچ گونه تأثیری ندارند. بلکه باید گفت که کلمات و جملات و مناظر و اشکال، در اعصاب و مغز تازه کار و روح حساس و ظریف او تأثیر می گذارند و آثاری از آنها باقی خواهند ماند، اگر چه معانی و مفاهیم آنها برایش قابل فهم نباشد. کودک رفته رفته با این قبیل جمله ها مأنوس و آشنا می شود و همین آشنائی ممکن است در آینده او تأثیر داشته باشد. ما با هر لفظی بیشتر آشنا باشیم با معنای آنهم مأنوس تر خواهیم بود. نوزادی که در آغاز زندگی و ادامه آن در یک محیطی پرورش یافته که گوشش با آهنگ دلربای تلاوت آیات قرآن و نام زیبای «الله» آشنا شده و چشمش با رؤیت مراسم دینی خو گرفته، با کودکی که در محیط فساد و بی دین پرورش یافته و گوشش با آهنگهای لهو و لعب و چشمش با مناظر فحشاء عادت کرده، یکسان نخواهد بود. بلکه کودک اول، برای پذیرش تربیت های دینی، در مراحل بعدی، آماده تر از کودک دوم خواهد بود. و بر عکس کودک دوم، برای پذیرش تربیت های بد آماده تر از کودک اول است.
توصیف و معرفی خدا نباید تنها منجر به خداشناسی کودک شود، بلکه باید خدا را به گونه ای به کودک معرفی کنیم که خدا باور شود و آن را در زندگی خود لمس کند. صرف آموزش دینی بدون پرورش حس دینی بی فایده و گاهی هم مضر است.
قبل از پاسخ دادن به سوالات کودک مدتی درباره شان فکر کنید، چون علاوه بر پختگی جواب، تفکر کردن را هم به کودک آموخته اید.
در ضمن زمان مناسب را هم برای پاسخ دادن به آنها انتخاب کنید.
برای پاسخ به سؤالات آنها از مثال استفاده کنید، ولی همواره تأکید بورزید که پاسخ کامل سؤالاتش را نمی دانید، چون هر تفسیری که از خدا ارائه کنید یا هر پاسخی که به سؤالات او بدهید خداوند را در پاسخهای خودتان محدود کرده اید. مثلا به فرزندتان بگوئید: «من نمی دانم خداوند چقدر بزرگ است، ولی می دانم که هیچ چیزی در این عالم، بزرگتر، قویتر و بهتر از او نیست، خداوند عظیم تر از آفتاب است، بزرگ تر از خانه و وسیعتر از آسمانهاست. او بندگان خود را دوست دارد».
توصیف خدا را نباید منحصر در ساعات معینی کرد، بلکه باید از هر فرصتی بهره برد. مثلا با آمدن باران و برف، با شکفتن گلهای مدرسه، با دیدن نوزاد حیوانات و با هر جلوه و زیبائی که در طبیعت به چشم می خورد.
باید یاد خدا را در خاطر کودکان زنده کرد و آنان را دوستدار و خواستار خدا ساخت، زیرا قرآن بهترین راه خداشناسی را مشاهده آیات و پدیده های جهان می داند. با ذکر نعمت های الهی باید ذهن کودک را به خدای مهربان متوجه کرد و عاطفه و محبت آنان را نسبت به خدائی که همه را آفریده است و به همه کمک می کند جلب نمود.
گردآوری مطالب: زهرا مجیدی